Basınç Yönetimi

  Literatürde yapılan çalışmalarda, dağıtım sisteminde boru ve bağlantı elemanlarında sızıntıların ve arızaların basınca karşı duyarlı olduğunu vurgulanmaktadır.

  Bir şebekede fiziksel yeni arıza veya sızıntı oluşumunun en önemli sebeplerinden biri sistemdeki ani basınç değişimi ve dalgalanması gösterilebilir.

Bu değişim üzerinde;

(i) Gece gündüz arasındaki tüketim karakteristiğine, (ii) Gün içinde yüksek tüketimli abonelerin su kullanım durumu, (iii)  Su kesinti sıklığı, (iv) Doğrudan terfili beslenen sistemlerde düzensiz basınç durumu etkili olabilir.

  Basınca dayanıksız borular basınç dalgalanmasının etkisiyle patlamakta ve yeni sızıntılar meydana gelmektedir. Sistemdeki yüksek basınç, mevcut sızıntıda birim zamandaki sızıntı debisinin/hacminin artmasına neden olur.

  Suyun borulardaki patlak ve deliklerden çıkış hızı, sistemde uygulanan basıncın fonksiyonu olup basınç ve kaçak debisi arasında fiziki bir bağıntı bulunmaktadır. Basınç-sızıntı ilişki için FAVAD denklemi önerilmiştir (May, 1994).

  Dağıtım sisteminde borunun ekonomik ömrü boyunca çeşitli şekillerde ve çeşitli faktörlere bağlı olarak arıza gözlenmektedir.

  Basınç yönetiminin «Varlık Yönetiminde» önemli bir etkisi olduğunu anlamak için aşağıdaki soruları cevaplamak gerekir, 

• Basıncın şebeke ana borusu arıza sıklığı üzerindeki etkisi ?
• Basıncın servis bağlantısı arıza sıklığı üzerindeki etkisi ?
• Basınç altında şebeke ve servis bağlantılarının tepkisi / davranışı farklı mı?
• Borunun ekonomik ömrü üzerindeki etkisi?

  2005 yılında (IWA Task Force: Thornton & Lambert, 2005; Pearson et al., 2005), servis bağlantıları ve ana borular için «basınç yönetiminden önce» ve «basınç yönetiminden sonra» «Arıza Frekansını (BF)» inceleyerek yeni bir yaklaşım önermiştir. Basınçtaki azalmaya bağlı olarak arıza frekansında önemli değişimler olduğunu vurgulanmıştır.

  Bu nedenle şebekelerde basınçtaki dalgalanmanın en aza indirilmesi ve buna bağlı olarak meydana gelebilecek sızıntıların azaltılması için; “Basınç Yönetimi” stratejisinin belirlenmesi ve uygulanması oldukça önemlidir.

Hatırlatma !!!!

1. Basınç yönetimi sadece su kayıplarına sebep olan faktörlerin etkilerini azaltmakta olup su kayıplarının temel sebebi – çözüm seçeneği değildir.
2. Bu nedenle basınç yönetimi, su kayıplarının azaltılması-kontrol altına alınmasında uzun vadeli çözüm ve başarı için uygulanan temel bileşen-araçlardan biri olarak görülebilir.

        Kentsel su yönetiminde Su İdarelerinde ve Belediyelerde çalışan teknik personel ve karar vericiler için basınç-sızıntı ve basınç-arıza ilişkinin analiz edilmesi ve basınç yönetimine göre elde edilecek kazanımların pratik bir şekilde analiz  edilmesi amacıyla “Su Kayıp Yönetimi Modülleri”  geliştirilmiş ve yol haritaları oluşturulmuştur.

Geliştirilen bu modül aracılığıyla;

• Basınç değişimine bağlı olarak sızıntıdaki azalma veya teorik sızıntı seviyesi analizi
• Basınç değişimine bağlı olarak minimum gece debisi değişimi ve analizi
• Basınç yönetimi ile sisteme kazandırılan su hacmi
• Basınç yönetimi ve etkileri için fayda maliyet analizi

Kayıt olmak ve daha fazla bilgiye ulaşmak için lütfen iletişime geçiniz.